Balans

Voorzitter,

Kent u het spelletje Jenga?  Die toren van houten blokjes?
Het is de kunst om er steeds een blokje uit te halen, en deze weer te gebruiken om de toren hoger te bouwen, zonder dat de toren omvalt. Een heel spannend spelletje dat uiteindelijk uitmondt in gegil en gelach als de toren uiteindelijk zo instabiel is geworden, dat hij omvalt….

U begrijpt dat ik hier niet reclame maak voor dit gezelschapsspel, hoewel het nog een goede suggestie kan zijn voor de zak op 5 dec.
U snapt hem al wel. Ik probeer hier iets mee duidelijk te maken.

We moeten stellen dat door toedoen van de mens, de schepping, de aarde zucht. (Rom. 8:20-24)
We putten de aarde uit. Op 29 juli jl. waren we al door de grondstoffen heen en onze ecologische voetafdruk is enorm.

Voorzitter, we zijn uit balans. Dit is geen onheilsprofetie of ‘ver van ons bed’ show. Dit raakt ons concreet. Het grote vraagstuk van het veranderende klimaat hebben we nu voor het 4^e jaar op rij ervaren. Extremen van droogte werden afgelopen zomer opgevolgd door watersnood op 100 km afstand. We staan voor grote uitdagingen, opgaven. En u zult het met ons eens zijn, deze uitdagingen hebben direct te maken met deze disbalans en instabiliteit.

Wat de ChristenUnie betreft staat daarom deze vraag centraal:
Wat doen wij als waterschap om bij te dragen aan het herstel van de balans?
Hoe doen wij recht aan medemens, biodiversiteit en de schepping in het geheel?

Voorzitter, De ChristenUnie is dankbaar dat we in de programmabegroting lezen dat er gewerkt wordt aan deze thema’s en nog hoopgevender: We zien het ook in de praktijk als er een slootkant wordt overgeslagen wordt met maaien. We zien het als er elke dag weer gewerkt wordt aan de optimalisatie van de zuivering. Een heuse sport. We zien het als de handhavers optreden als er een overtreding wordt geconstateerd. Voorbeelden te over.

Als functionele overheid hebben we een hele specifieke taak op het gebied van waterbeheer. Maar ‘specifiek’ betekent niet dat dit een ‘beperkte’ taak is. Juist niet! Dat is het nooit geweest en is het zeker nu niet. Ik zeg het misschien wat groot, maar ik kan het niet anders zeggen: Water raakt alles en water is de basis! En daarom ziet de Christenunie de ontwikkelingen van het waterschap om aan de voorkant van agenda’s te komen als een goede.
Denk aan ruimtelijke ordering en gebiedsontwikkeling. Water en bodem zijn randvoorwaardelijk. Waterschap vooraan! We hebben niet alleen de kennis uit de theorie. Ook de kennis vanuit de praktijk stroomt door onze aderen.

De ChristenUnie wil de waardering uitspreken voor alle medewerkers van het waterschap!
De collega’s met de voeten in het water, de rattenvangers. De collega’s in het veld, de gebiedsbeheerders, De collega’s op de zuiveringen, de collega’s in de advisering. De specialisten en de generalisten. Stuk voor stuk draagt iedereen bij aan de uitvoering van onze brede, specifieke taak.
Het menselijk kapitaal is van grote waarde. De inspanning die het DB en de organisatie verricht in het kader van personeelsbeleid wil de CU onderstrepen. Een duurzaam personeelsbeleid met ontwikkeling, instroom, doorstroom en uitstroom is van groot belang. Ook de focus op participatiebanen wordt hierin door CU van harte ondersteund.

Voorzitter, geen opgave van ons waterschap staat op zichzelf. Alles heeft verbinding met een ander project, doel, partners en belanghebbenden. De ChristenUnie vraagt aan het DB om waar mogelijk opgaven te koppelen. Wij zijn van mening dat hierdoor efficiënt gewerkt kan worden en de resultaten meer impact zullen hebben. KRW is een doel in het watersysteem, maar kan alleen gehaald worden als we op de zuiveringen slagen gaan maken. ZON en vergroening, maaibeleid en biodiversiteit gaan hand in hand. Innovaties op het gebied van Nieuwater en de Energiefabriek zijn niet los te zien van energietransitie en co2 neutraliteit.

Deze opgaven doen we niet uit luxe of hobby. Met deze opgaven zijn we bezig om te werken aan het terugbrengen van de balans. We duwen weer een blokje terug in de instabiele toren.
Het werken aan die balans is volgens de ChristenUnie van zeer groot belang. We zullen alles op alles moeten zetten om deze opgaven aan te pakken. Voorzitter, ik las onlangs in een interview met een bekende watergraaf dat er een tandje bij moet als we in 2050 werkelijk klimaatrobuust (lees: meer in balans) willen zijn. En dat willen we, zo hebben we terecht afgesproken. Wij hebben de mogelijkheid én de verantwoordelijkheid om deze slag te maken.

In dit licht maakt de ChristenUnie zich zorgen. De grote opgaven in deze verwarrende, complexe tijd én het tandje er bij. Dat gaat bruin niet trekken…
In elk geval niet in zijn eentje.
Als we harder moeten werken, sneller willen lopen én verder willen komen, dan is er maar één manier in de ogen van de ChristenUnie: Dan moeten we het samen doen!

Samen als waterschapsteam. Samen met medeoverheden. Samen met agrariërs. Samen met natuurbeheerders. Samen met ondernemers en inwoners. Samen met z’n allen!

Nu investeren is effectiever en efficiënter dan de komende generatie opzadelen met nog meer instabiliteit en disbalans. Hier ontkomen we niet aan het gesprek als AB over de lastendrukontwikkeling. Deze staat nu op 3,4% tot en met 2024 en vanaf 2025 is deze op 3% vastgesteld. 3,4% is de huidige inflatie. Voorzitter, De ChristenUnie hoort graag van de portefeuillehouder financiën hoe hij tegen deze ontwikkeling aankijkt. Aan de ene kant varen we scherp aan de wind met grote onzekerheden om ons heen. Aan de andere kant stapelen de opgaven zich op. Kan de portefeuillehouder ons schetsen wat de huidige financiële en maatschappelijke ontwikkelingen betekenen voor onze investeringen die zo hard nodig zijn om weer in balans te komen?

Balans en rechtvaardigheid zijn twee woorden die bij elkaar passen. De ChristenUnie is van mening dat de vastgestelde kostentoedeling ook uit balans is. Het is onze overtuiging dat ingezetenen in verhouding te veel bijdragen. Dit principe weegt voor ons zwaar en het is daarom voor ons dit maal niet vanzelfsprekend om in te stemmen met deze programmabegroting.

Tegelijkertijd willen we de komende periode het gesprek aangaan met het AB over de latendrukstijging voor de komende tijd. Moet daar ook niet een tandje bij?
We zullen daarbij altijd blijven zoeken naar de meest rechtvaardige verdeling, met een rechtvaardig kwijtscheldingsbeleid. Als we harder moeten werken, sneller willen lopen én verder willen komen, dan is er maar één manier in de ogen van de ChristenUnie: Dan moeten we het samen doen, ook in de financiële bijdrage.

Voorzitter, tot slot nog één punt:
De ChristenUnie wil dat er blijvend werk gemaakt wordt van de beveiliging van ICT. We zien de digitalisering en automatisering steeds maar toenemen en zien daar ook de voordelen van. Op vele punten helpt het ons bij onze werkzaamheden. Tegelijk maakt het ons kwetsbaar en afhankelijk. We zijn blij dat er expliciet aandacht voor is, maar we zijn nog niet op het gewenste niveau als het aan ons ligt. Ook hier een tandje er bij om op niveau te komen en dan zaak om op niveau te blijven. We doen een suggestie: Een of twee stagiaires van de Hoge school voor Cyber Crime Technologie  een plek aan te bieden in ons waterschap zou een goede stap zijn om het beveiligingsniveau  op een hoger level te brengen.

Wij wensen ons daarbij Gods zegen toe.